EYT NEDİR?
08.09.1999 tarihi öncesi yasal düzenleme uyarınca; kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresinin dolduran ve 5.000 gün primi ödenen kimseler emeklilik için gerekli koşuları sağlamış oluyordu.
1999 yılında Sosyal Sigortalar Kanunu’nda emeklilik yaşı düzenlendi ve prim günü ağırlaştı. Birkaç değişiklikten sonra 08.09.1999 tarihinde getirilen düzenlemenin son halinde ise prim ödeme gün sayıları ağırlaştırılmasının yanı sıra (SSK için 7200, Bağkur için 9000 gün) emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş olarak belirlendi. Bu sebeple düzenleme sonrasında, 1999 yılı öncesinde SGK girişi yapılan ve önceki mevzuata göre emeklilik şartları oluşmuş olan vatandaşlar bakımından, yeni düzenleme ile belirlenen emeklilik yaşını bekleme sorunu ortaya çıktı. Emeklilikte yaşa takılanalar (EYT’liler) bu sorun sebebi ile emekliliği için yaş şartını sağlamayı bekleyen kişileri kapsamaktadır.
Nihai olarak 2008 yılında emeklilik yaşı 65’e yükseltilmiştir.
EYT ŞARTLARI NELERDİR / KİMLER EYT’DEN FAYDALANABİLİR?
EYT şartları 30.01.2023’te meclise sunulan kanun teklifinin kabul edilmesi ve 03.03.2023 tarihli Resmi Gazete’de 7438 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un yayınlanması ile kesinlik kazanmış olup mevzuat uyarınca belirlenen şartlar şu şekildedir:
SGK’lılar için
| insiyet | Sigorta Başlangıcı Tarih Aralığı | Sigortalılık Süresi | Gün Sayısı |
| KADIN | 09.09.1981-23.05.1984 | 20 | 5000 |
| KADIN | 24.05.1984- 23.05.1985 | 20 | 5000 |
| KADIN | 24.05.1985- 23.05.1986 | 20 | 5075 |
| KADIN | 24.05.1986- 23.05.1987 | 20 | 5150 |
| KADIN | 24.05.1987- 23.05.1988 | 20 | 5225 |
| KADIN | 24.05.1988- 23.05.1989 | 20 | 5300 |
| KADIN | 24.05.1989- 23.05.1990 | 20 | 5375 |
| KADIN | 24.05.1990- 23.05.1991 | 20 | 5450 |
| KADIN | 24.05.1991- 23.05.1992 | 20 | 5525 |
| KADIN | 24.05.1992- 23.05.1993 | 20 | 5600 |
| KADIN | 24.05.1993- 23.05.1994 | 20 | 5675 |
| KADIN | 24.05.1994- 23.05.1995 | 20 | 5750 |
| KADIN | 24.05.1995- 23.05.1996 | 20 | 5825 |
| KADIN | 24.05.1996- 23.05.1997 | 20 | 5900 |
| KADIN | 24.05.1997- 23.05.1998 | 20 | 5975 |
| KADIN | 24.05.1998- 23.05.1999 | 20 | 5975 |
| KADIN | 24.05.1999- 08.09.1999 | 20 | 5975 |
| ERKEK | 09.09.1976- 23.05.1979 | 25 | 5000 |
| ERKEK | 24.05.1979- 23.11.1980 | 25 | 5000 |
| ERKEK | 24.11.1980- 23.05.1982 | 25 | 5075 |
| ERKEK | 24.05.1982- 23.05.1983 | 25 | 5150 |
| ERKEK | 24.11.1983- 23.05.1985 | 25 | 5225 |
| ERKEK | 24.05.1985- 23.11.1986 | 25 | 5300 |
| ERKEK | 24.11.1986- 23.05.1988 | 25 | 5375 |
| ERKEK | 24.05.1988- 23.11.1989 | 25 | 5450 |
| ERKEK | 24.11.1989- 23.05.1991 | 25 | 5525 |
| ERKEK | 24.05.1991- 23.11.1992 | 25 | 5600 |
| ERKEK | 24.11.1992- 23.05.1994 | 25 | 5675 |
| ERKEK | 24.05.1994- 23.11.1995 | 25 | 5750 |
| ERKEK | 24.11.1995- 23.05.1997 | 25 | 5825 |
| ERKEK | 24.05.1997- 23.11.1998 | 25 | 5900 |
| ERKEK | 24.11.1998- 08.09.1999 | 25 | 5975 |
BAĞ-KUR’lular için
İlk kez 08.09.1999 yılı öncesinde, sigorta girişi yapılmış olanlar, 7.200 gün primi ödenen ve 20 yıl sigortalılık süresini doldurmuş olan kadınlar ile 9.000 gün primi ödenen ve 25 yıl sigortalılık süresini doldurmuş olan erkekler EYT’ye ilişkin düzenlemeden yararlanabileceklerdir.
EYT ile ilgili sıkça sorulan sorular!
EYT’ye NASIL BAŞVURULUR?
SGK aracılığı ile ya da e-devlet sistemi üzerinden yapılabilecektir.
EYT’Lİ OLDUKTAN SONRA NE OLACAK?
EYT’ye başvuru akabinde emekliliğe hak kazananlar artık emekli olabilecek ve emeklilik imkanlarından yararlanabilecek. Bunun yanı sıra kendi işlerini yapmaları ya da başka bir iş yerinde çalışmaları halinde de emeklilik maaşları kesilmeyecek.
EYT kapsamında emekli olanlar 30 gün içinde aynı işyerinde SGDP’ye tabi olarak çalışmaya yeniden başlar iseler SGDP prim ödemelerinde işverenin payına düşen kısımdan 5 puanlık bir indirim yapılacak ve işveren SGDP payı %19,5 olarak ödeyecektir. İşverene sağlanan bu destek işçinin SGK çıkışının yapılması halinde kesilir ve yeniden işe alınması halinde tekrar uygulanmaz.
EYT’Lİ OLANLAR KIDEM TAZMİNATI ALABİLECEK Mİ?
Kıdem tazminatına ilişkin bir düzenleme yer almaması ile birlikte Maliye Bakanlığı tarafından işverenlerin tazminat yükünü hafifletecek imkanlar düzenlenmektedir.
EYT başvurusu ile emekliliğe hak kazanan ve hali hazırda çalışanlar kıdem tazminatını son çalıştığı iş yerinde geçirdiği çalışma süresine göre son işverenden alacak.
EYT BAŞVURUSU İLE EMEKLİ OLANLARIN HAKLARININ ÖDENMESİNDE ARABULUCULUK UYGULANIR DAVA ŞARTI MIDIR?
EYT şartları oluşmasına rağmen EYT’den yararlanamayan kişiler için (1999 yılı öncesi çalışmaya ilişkin primin ödenmemesi, eksik ödenmesi vs. gibi durumlarda) açılacak hizmet tespiti davası arabuluculuğa elverişli değildir.
Ancak EYT nedeni ile kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarının ödemesinden doğan uyuşmazlık temelde bir işçi işveren uyuşmazlığı olduğundan dava şartıdır. Bu sebeple ihtilaf halinde dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulması zorunludur. Bununla birlikte hem emekli olan işçinin hem de işverenin mağduriyetine mahal vermemek amacı ile emekli olan işçinin kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarının arabuluculuk yolu ile ödenmesi, ödemeye rağmen doğabilecek uyuşmazlıklara karşı dava yolunu kapattığından her iki taraf için de en etkin çözümdür.